Piraterij (Nederlandse vertaling van The pirate's dilemma)
Lees dit artikel en kom er achter hoe je een gratis boek kunt krijgen.
Over vroeger weten we veel. Geschiedkundigen schrijven boekenkasten vol. Maar niets is zo moeilijk als de tijd waarin je leeft te definiëren en te omschrijven, want de historici zouden het later wel eens heel anders kunnen beschrijven. Matt Mason heeft het toch enigszins gedaan. In elke geval geeft hij een beschrijving van de tijdgeest.
De schrijver gebruikt de term punkkapitalisme als een omschrijving van de nieuwe marktvoorwaarden die onze samenleving beheersen. Het is een samenleving waar piraterij, zoals een van de topmensen van Disney niet lang geleden zei, “een bedrijfsmodel als alle anderen is geworden. Een samenleving waar het concept van de remix de structuur van productie en consumptie verandert, waardoor het negentiende-eeuwse auteursrecht dat we gebruiken achterhaald is geworden. De term “remix” wordt dan in zeer brede zin bedoeld. Open source software als Linux, Unix, Joomla zijn vanuit idealistische motieven ontwikkeld. Iedereen mag het gratis gebruiken en er zelfs modules, codes aan toevoegen (“remixen”).
Dat idealisme, schrijft Mason, is begonnen in de sixties bij de hippies, later heeft de punkcultuur zijn eigen accenten gezet en heeft die de DIY (Do It Yourself) beweging gestart. “Hier heb je een gitaar, dit zijn drie akkoorden; begin nu je eigen band”
Hoe de Disco is begonnen
De ons aller welbekende Disco is ook begonnen vanuit idealisme. Zuster Alicia Donohoe, een non in een tehuis voor kinderen zonder ouders, richtte een “feestkamer” in voor haar kinderen. Zij liet hierin de kinderen zich afreageren, bij tijd en wijle. De zuster draaide als een echte DJ de ene plaat na de andere op haar platenspeler. In 1949 verliet David Mancuso het tehuis en veel later begon hij op dezelfde manier als zuster Alicia een ruimte in te richten, een leegstaande Loft aan Broadway waar de panden toen nog heel goedkoop verkrijgbaar waren. In hetzelfde pand was ook Bob Dylan vaak te vinden en aan de overkant had Miles Davis een loft betrokken.
De feesten die David Mancuso in “the Loft” gaf kregen een legendarische reputatie en een cultstatus. De entree was gratis, alleen later werd een bijdrage gevraagd voor eten en drinken.
Op een dag kwam een jeugdvriend van mancuso, ene Eddie die ook in het zelfde tehuis bij zuster Alicia had gezeten, bij Eddie langs. Eddie kwam naar the loft en voelde zich er direct thuis. Eddie liet David foto’s zien van de feestkamer van zuster Alicia met wie hij onlangs weer contact had gehad. Een schok ging door beide mannen heen, want ze zagen de overeenkomst van The Loft met de feestkamer van de zuster!
Begonnen vanuit idealisme. Voor de zuster om de kinderen een goede tijd te geven en om hen zich af te laten reageren. Voor David Mancuso om zijn vrienden en zichzelf gezelligheid te geven.
Het concept “Disco” is daarna al snel overgenomen door enkele vrienden van David. Die kozen ervoor het te commercialiseren en het is algauw big business geworden.
Piraterij = samen delen
Alle ideeën die Matt Mason in dit boek beschrijft hebben betrekking op het samen delen en het op een nieuwe manier gebruiken van informatie. Er worden heel wat voorbeelden door de schrijver genoemd. Zo zou internet op dezelfde idealistische leest geschoeid zijn. Dit wereldwijde netwerk is van niemand en iedereen. Het is gebaseerd op het gratis besturingssysteem Unix. De meest uitgebreide encyclopedie ter wereld, wikipedia heeft dezelfde idealistische basis: voor iedereen en door iedereen en… gratis. De PC werd, evenals The Loft ontworpen als een sociale machine – een manier om informatie uit te wisselen die nieuwe vrijheden en mogelijkheden met zich meebracht,, terwijl die destijds een serieuze bedreiging vormde voor oude, onderdrukkende systemen. De PC heeft de open-sourcebeweging in het leven geroepen.
Een mooi verhaal in dit boek is dat van de HCC, The Homebrew Computer Club, opgericht door Fred Moore en zijn medeprogrammeur Gordon French, de nerd-versie van The Loft. Hun ledenbestand bestond uit een links georiënteerde mix van hackers en activisten die in hun jeugd allemaal van de flower power hadden geproefd. Tot de club behoorden onder meer Steve Jobs, een gesjeesde student die weleens een LSD-pilletje slikte, en Steve Wozniak, met wie Jobs later Apple zou oprichten. De twee remixten oude programma’s door ze te verbeteren en er fouten uit te halen. In 1976 gebeurt het volgende: Eén van de leden schrijft een boze brief naar de club waarin hij stelde dat de club voortaan alleen nog gebruik mocht maken van zijn software, het programma BASIC, als ze ervoor zouden betalen. De brievenschrijvende nerd was niemand minder dan Bill Gates.
Tot dan toe werd door hackers, onderzoekers en bedrijven als IBM software als publiek bezit gezien. Dat veranderde na de boze brief van Gates aan de HCC. Vanaf dat moment werd software beschouwd als privé-eigendom en Bill Gates is er de rijkste man ter wereld mee geworden. Nog steeds zijn er tegenkrachten in de software-wereld: Het gratis te verkrijgen besturingssysteem Linux en de vele open source programmatuur.
Disney beschermt zijn producten tegen piraten, terwijl veel figuren van Walt Disney regelrecht overgenomen zijn van de gebroeders Grimm op wier literatuur al lang geen copyright meer zat en in het publieke domein terecht gekomen was. Over “geestelijk eigendom” gesproken.
Ook roert Mason het fenomeen van de “patenttrollen” aan. Dit zijn bedrijven die patenten opkopen, om er geld aan te verdienen. Ze lopen regelmatig naar de rechter, niet om hun geestelijk eigendom te beschermen, maar enkel voor het slijk der aarde.
Downloaden
Van alle muziek die door de platenmaatschappijen zijn uitgegeven is nog slechts 20% beschikbaar. Als het aan hen lag was dus 80% van al die muziek verloren! Maar… daar kwam verandering in met de file-sharing cultuur, met usenet, enz. Mensen hadden de muziek thuis en deelden het met anderen. De muziek werd teruggegeven aan de mensen.
In 2004 heeft Harvard een onderzoek verricht waaruit onder meer bleek dat file-sharing de cd-verkoop in wezen juist stimuleerde. Relatief gezien verkopen maar heel weinig Amerikaanse rocksterren genoeg cd’s om duizelingwekkend rijk te worden. Zo erg is het dus ook weer niet dat daar een einde aan komt. Bovendien zijn er nogal wat andere oorzaken als het downloaden aan te wijzen waarom de muziekindustrie in elkaar gestort is. In de jaren ’80 waren cassettebandjes en thuisopnamen de boosdoeners. In de jaren ’70 kregen de discotheken (the Loft) de schuld, waar DJ’s een nieuwe manier uitknobbelden om vynil te delen. Tegenwoordig bedenken mensen hoe ze mp3’s kunnen delen.
Veel muzikanten hebben ondertussen ook de pest gekregen aan de zichzelf verrijkende platenmaatschappijen. Bands knokken over de verdeling van die ene schamele dollar, die ze aan elke verkochte plaat overhouden, maar niemand heeft het over die ene kerel die er negen in zijn zak steekt.
DJ Jazzy Jeff maakte eens het volgende rekensommetje. De kosten voor het opnemen en promoten van een plaat kunnen oplopen tot 800.000 dollar – dat bedrag wordt op jouw deel ingehouden. Stel dat je 500.000 platen verkoopt en je krijgt voor elke plaat 1 dollar, dan ben je de platenmaatschappij nog altijd 300.000 dollar schuldig. Hoe bestaat het dat zij al 5 miljoen dollar aan je verdiend hebben en jij bent ze nog steeds geld schuldig! Dj Jazzy jeff is een voorstander van downloaden, zoveel mag duidelijk zijn.
Gratis
Een man een man, een woord een woord. Matt Mason is voorstander van samen delen. Op de website van de uitgever is dit boek gratis in electronisch formaat te downloaden. Hier klikken. Ik heb het boek gewoon in de bibliotheek geleend en ik kan het iedereen aanbevelen die meer wil begrijpen van onze eigen tijd, van de cultuur van de jeugd van nu en van de geschiedenis van deze postmoderne wereld. De ideeën in het boek sluiten zeker aan bij de film Zeitgeist, bij de New Age ideeën. Zou het waar zijn wat de hippies zeiden over het Aquarius tijdperk? Er komen nog heel wat meer onderwerpen aan bod als ik hier heb kunnen beschrijven. Laat u niet misleiden door de titel “Piraterij” die negatieve associaties kan oproepen. Het is een positief boek!
Prikkeldraad 